بیناییسنجی یا اپتومتری (به انگلیسی: optometry) یک قسمت از معاینات کامل (چند قسمتی) چشم محسوب میشود و شامل اخذ پیشینه بینایی، «سنجش حدت بینایی،» ارزیابی ریفرکشن، ارزیابی دید دوچشمی، تطابق و حرکات چشمی، دید رنگ، غربالگری و ارزیابی دادهها میباشد به عبارت دیگر بیناییسنجی بررسی دید و ساختارهای مربوط به آن است برای کشف اختلالات بینایی و تجویز عدسیهای مناسب یا دیگر وسایل کمککننده به بینایی یا تمرینهای چشمی برای جبران کاستیهای دید.
بیناییسنجی علم مراقبتهای بینایی است و آموزش دیدگان این رشته به عنوان پیشگامان مراقبت بهداشت چشم مسئولیت حفظ و سلامت بینایی را بر عهده دارند. سازمان بهداشت جهانی اپتومتری را مراقبین اولیه سلامت چشم میداند. به این معنا که یک بیمار چشم در آغاز باید توسط یک بیناییسنج (اپتومتریست) معاینه شود تا اگر دچار عیوب انکساری و اختلالات دید دو چشمی انحرافات عضلانی انکسار چشم و مواردی از این قبیل بود توسط اپتومتریست درمان گردد و در غیر این صورت به جراح چشم ارجاع داده میشود. معادل فارسی اپتومتری، بینایی سنجی است، در واقع ترجمه لغت به لغت اپتومتری میباشد و با توجه به گستردگی این رشته و شرح وظایف آن معادل دقیقی محسوب نمیشود.
در ادامه به معرفی بهترین مراکز بینایی سنجی در تهران خواهیم پرداخت.
شرح وظایف اپتومتریست
- اخذ تاریخچه بیماری و ثبت آن
- بررسی نارساییهای بینایی بزرگسالان و کودکان و تجویز نمره عینک برای رفع عیوب انکساری
- ساخت و فیت عینک طبی
- بررسی و تشخیص نارساییهای اختلال دید دو چشمی و درمان غیر دارویی
- تجویز و فیت لنز تماسی
- مشاوره در زمینه انتخاب نوع ماده سازنده ضریب شکست، پوشش ها و فیلتر های عدسی عینک طبی و آفتابی متناسب با بیماری و نیاز کاری مراجعین
- تشخیص وجود اختلالات دید درمحیطهای آموزشی – خدماتی و صنایع در سازمانهای دولتی و امتحانات بینائی جهت امور استخدامی و نظامی و اخذ گواهی نامه رانندگی با رعایت موارد فوق
- استفاده از داروی سیکلوپلژیک منحصراً جهت تعیین نمره عینک
- درمان غیر جراحی فیکسیشنهای غیرطبیعی و آمبلیوپتراپی (تنبلی چشم)
- انجام تستهای تشخیصی بیماریهای بخش قدامی چشم از قبیل گلوکوم (آب سیاه) و کاتاراکت (آب مروارید) و افتالموسکوپی (دیدن ته چشم) جهت ارجاع به متخصصین چشم پزشک
- انجام تستهای غربالگری برای اندازهگیری کمی حدت بینایی
- تجویز وسایل کمک بینایی در افراد کم بینا
- تمرینات ارتوپتیک (ورزشهای چشمی) به منظور درمان غیر جراحی اختلالات حرکتی چشم
- تمرینات ارتاپتیک در اختلالات حرکتی چشم
- اندازهگیری ابتدایی میدان بینایی
- ارزیابی دید رنگ و دید بعد
- انجام تستهای ویژه از قبیل بیومتری، اکو اسکن و پاکیمتری چشم
- تمرینات ویژه جهت ارتقای مهارتهای بینایی برای شاغلین در حرفهها، ورزشکاران