بر اساس گزارش‌های انجمن متخصصان معده و روده آمریکا تقریباً ۴ میلیون نفر از زخم معده رنج می‌برند و از هر ده نفر یک تن در دوره‌ای از زندگی خود به این عارضه مبتلا خواهد شد. و یکی از پیامدهای آن خونریزی می باشد. بنابراین آگاهی از علایم خونریزی معده بسیار مهم است، در ادامه به علائم خونریزی معده اشاره می‌شود.


بر اساس گزارش‌های انجمن متخصصان معده و روده آمریکا تقریباً ۴ میلیون نفر از زخم معده رنج می‌برند و از هر ده نفر یک تن در دوره‌ای از زندگی خود به این عارضه مبتلا خواهد شد. و یکی از پیامدهای آن خونریزی می باشد. بنابراین آگاهی از علایم خونریزی معده بسیار مهم است، در ادامه به علائم خونریزی معده اشاره می‌شود.


زخم معده چیست؟

زخم شدن مخاط معده یا روده کوچک را زخم معده گویند که از این بیماری با اصطلاح اولسر پپتیک (زخم دستگاه گوارش) نیز یاد می‌شود. یک فوق تخصص گوارش در تهران در مورد زخم معده اینگونه توضیح داد : این زخم‌ها در صورتی بروز می‌یابند که لایه ضخیم مخاطی حفاظت کننده‌ از معده در برابر مایعات ترشح شده توسط غده‌های دیواره‌ی دستگاه گوارش نازک شود. خوشبختانه این مشکل به سادگی درمان می‌شود، اما چنانچه به موقع به پزشک مراجعه نشود وخیم می‌گردد. یک بیمار از هر ده بیماری که دچار خونریزی زخم می‌شود هیچ دردی را تجربه نمی‌کند. بنابراین آگاهی از دیگر نشانه‌های خونریزی معده می‌تواند سرنوشت‌ساز باشد. زخم معده معمولاً هنگام تماس یافتن با اسید معده باعث درد بیمار می‌شود. اما با شروع خونریزی زخم، خون اثر اسید معده را کاهش می‌دهد و درد معمول بیمار را ساکت می‌کند.


خونریزی معده چیست؟

زمانی که خونریزی زخم شروع می‌شود، خون اسید معده‌ی موجود در اطراف زخم را خنثی می‌کند و در نتیجه اسید خنثی شده ناحیه‌های حساس نزدیک زخم را نمی‌سوزاند. پیامد این واکنش متوقف شدن احساس درد و بروز مشکلات جدی و وخیم است. ممکن است بیمار با متوقف شدن احساس درد فکر کند که زخم‌ معده اش التیام یافته است. بهترین فوق تخصص گوارش تهران اظهار داشت : حال آن که شرایط در واقع رو به وخامت نهاده است. زخم تشدید شده است و خونریزی آن‌قدر شدید است که بیمار، به دلیل توضیح داده شده در بالا، هیچ دردی حس نمی‌کند.
بیمار گاهی دچار خونریزی معده بدون درد و کم‌خونی می‌شود که چون عارضه‌های گوناگون بسیاری با این دو نشانه‌ همراه هستند، ممکن است تشخیص اشتباه صورت گیرد. همچنین گاهی بیمار به دلیل از دست دادن خون دچار سرگیجه می‌شود، اما باز هم اضطراب یا فشار روانی یا حتی کم‌خوابی را به اشتباه مسبب این سرگیجه می‌داند و ردّ پای این نشانه‌ها را در سبک زندگی خود دنبال می‌کند تا به تصور خود علت بروز مشکل را بیابد.


دلایل زخم معده

در این بخش به بررسی علل بروز زخم و خونریزی  معده می پردازیم. ابتدا به بیان علت زخم معده می پردازیم. زخم معده زمانی رخ می‌دهد که اسید دستگاه گوارش به سطح داخلی مری، معده یا روده کوچک آسیب بزند. اسید، زخم باز دردناکی را ایجاد می‌کند که ممکن است خونریزی کند. دستگاه گوارش با لایه مخاطی پوشیده می‌شود که در حالت طبیعی از اثر خورندگی اسید جلوگیری می‌کند. اما چنانچه میزان اسید افزایش یا مقدار مخاط کاهش یابد، زخم ایجاد می‌شود.


درمان زخم معده

در ابتدا به روش های درمان زخم معده می پردازیم. زخم های با توجه به دلیل بروز آن درمان می‌شود تا موجب خونریزی معده نشوند. روش‌های درمانی عبارت‌اند از:

    مصرف آنتی بیوتیک برای از بین بردن هلیکوباکترپیلوری: پزشک در صورت وجود هلیکوباکترپیلوری در دستگاه گوارش ترکیبی از آنتی بیوتیک‌ها را برای از بین بردن این باکتری تجویز می‌کند. فوق تخصص گوارش خوب در مشهد گفت : بیمار احتمالاً باید این آنتی بیوتیک‌ها و همچنین داروهای کاهش دهنده اسید معده را به مدت دو هفته مصرف کند.

    داروهای متوقف کننده تولید اسید و تسریع کننده التیام زخم: بازدارنده‌های پمپ پروتون اسید معده را با متوقف ساختن عملکرد بخش‌هایی از سلول‌های ترشح کننده اسید کاهش می‌دهند. این دسته شامل داروهای تجویزی و غیرتجویزی‌ای چون امپرازول (پریلوسک)، لانسوپرازول (پریواسید)، رابپرازول (آسیفکس)، اسموپرازول (نکسیوم) و پنتوپرازول (پروتونیکس) می‌شود.

همچنین متخصص گوارش خوب در اصفهان ادامه داد که مصرف طولانی مدت بازدارنده‌های پمپ پروتون، به ویژه در مقادیر بالا، خطر شکستگی مفصل ران، مچ دست و ستون فقرات را افزایش می‌دهد؛ بنابراین بهتر است بیمار در مورد تأثیرگذاری مکمل کلسیم بر این اثر جانبی با پزشک مشورت کند.

    داروهای کاهش دهنده تولید اسید یا متوقف کننده‌های هیستامین (H-2): با کاهش دادن میزان اسید معده‌ی آزاد شده در دستگاه گوارش درد ناشی از زخم معده را تسکین می‌دهند و روند التیام را تسریع می‌کنند. رانیتیدین (زانتاک)، فاموتیدین (پپسید)، سایمتیدین (تاگامت) و نیزاتیدین از متوقف کننده‌های تجویزی و بدون نسخه‌ی اسید محسوب می‌شوند.

    ضداسیدهای (آنتی اسیدهای) خنثی کننده اسید معده: ضد اسیدها با خنثی کردن اسید موجود در معد، درد را به سرعت تسکین می‌دهند. فوق تخصص گوارش خیلی خوب در کرج ادامه داد : یبوست یا اسهال، بسته به مواد اصلی تشکیل دهنده دارو، از اثرهای جانبی ضداسیدها به شمار می‌رود. ضداسیدها علی‌رغم فرونشاندن علائم زخم معده معمولاً برای التیام زخم تجویز نمی‌شوند.

    داروهای محافظت کننده از مخاط معده و روده کوچک: پزشک در بعضی موارد داروهایی مانند عامل‌های سیتوپروتکتیو را تجویز می‌کند که به محافظت از بافت‌های پوشاننده معده و روده کوچک کمک می‌کنند. در این مورد داروهایی مانند سوکرالفیت و میزوپرستول را می‌توان با نسخه پزشک و داروهایی مانند ساب سالیسیلات بیسموت (پپتو ـ بیسمول) را بدون نسخه از داروخانه تهیه کرد.